Misschien geeft dit ARGOS iets om over na te denken?
VERBORGEN MOEDER” BESCHULDIGT VADER OP TV VAN INCEST EN KINDERMOORD.
De Telegraaf 17-2-2001
Henny Korver en Ron Couwenhoven
Het was te gruwelijk om waar te zijn. Maandag 26 juni 2000 onthulde de 37-jarige Annemarie in de serie “Verborgen Moeders’ van het NCRV-televisieprogramma Dokument drie babymoorden, de verkoop van een pas geboren baby en een zeer late abortus. Tussen haar twaalfde en zestiende jaar was zij volgens haar verhaal van deze kinderen bevallen als gevolg van incest, die door haar vader zou zijn gepleegd en binnen het gezin zou hebben plaatsgevonden. Drie van haar broers voelen zich daardoor enorm gekwetst. Annemarie sprak zelfs van rituele moorden.
De uitzending kwam als een zware schok voor de familie Kok uit West-Friesland, die in Annemarie onmiddellijk hun dochter en zuster herkende. De 76-jarige moeder, vijf broers en een zuster zijn onthutst over de ernstige aantijgingen, die volgens hen kant noch wal raken en door de NCRV zonder wederhoor klakkeloos werden uitgezonden.De familie heeft nu een strafklacht wegens smaad ingediend tegen Annemarie en de christelijke omroep.
Annemarie (37) was zestien toen ze haar vijfde kindje kreeg. Net als de andere vier uit misbruik verwekt. Ze was alleen op haar kamer toen het geboren werd, veel te vroeg, niet levensvatbaar. Uit de buik, die ze haatte en mishandeld had. De herinnering aan deze gebeurtenis was één van de laatste in een lange rij van gruwelijkheden, die meer dan tien jaar lang diep waren weggestopt. Ze vertelt erover in ‘Verborgen Moeders’, een documentaire van Thom Verheul over vrouwen die zwanger raakten door seksueel misbruik.
“Eén van Annemarie’s kinderen bleef leven en werd verkocht. Haar eerste drie kinderen werden direct na de geboorte vermoord.”, zo kondigde Bea Kastrop onder de kop ‘Tocht door de hel’ de schokkende documentaire van Thom Verheul aan in de NCRV-gids van juni 2000. De uitzending vond maandagavond 26 juni om kwart over elf plaats voor zo’n half miljoen kijkers. In haar woning zat de 76-jarige mevrouw Kok alleen voor de televisie. Haar zoon Rob had haar gebeld met de mededeling ‘dat Annemarie waarschijnlijk in het programma zou optreden’. Het hele gezin, waarvan de vader al in 1997 was overleden, was in rep en roer. De vijf broers en zuster Marijke hadden elkaar gealarmeerd, nadat ze uit een vooraankondiging al het ernstige vermoeden hadden gekregen dat de anonieme vrouw die de onthullingen zou doen, hun zuster Annemarie was.
Rob Kok, een 44-jarige metselaar, vertelt: “Annemarie was altijd een gewoon, leuk kind, maar negen jaar geleden kregen we de eerste signalen, dat ze zich slachtoffer voelde van incest. De beschuldigingen aan het adres van mijn vader, een opa, twee van mijn broers en mij werden steeds ernstiger. Wat we ook probeerden: ze was niet van haar waandenkbeelden af te brengen. Maar dat ze zover zou gaan dat ze haar verhaal op de televisie zou gaan rondbazuinen was onvoorstelbaar. En het was nog gruwelijker dan we ooit hadden kunnen bevroeden. Ze sprak zelfs over rituele moorden. En er werd duidelijk herkenbaar gefilmd in Grootebroek, waar moeder nog steeds woont, zodat iedereen in onze omgeving wist dat het om onze familie ging. Op straat voel je nog steeds de priemende blikken als messteken in je rug. En vader is in 1997 overleden. Die kan zich niet meer verdedigen. Dat is nog het ergste van alles.”
Het was voor de 76-jarige moeder van Annemarie verbijsterend. Rob Kok zegt: “Moeder zat in haar eentje voor de televisie en slaakte een zucht van verlichting, toen ze in de aankondiging een silhouet van een vrouw zag, die vertelde dat zij vijf kinderen had gebaard na ernstig misbruik en dat drie van deze baby’s direct na de geboorte om het leven waren gebracht. ‘Gelukkig,’ dacht ze, ‘dat kan Annemarie niet zijn, want die is nooit zwanger geweest.’ Maar na de reclame kwam de vrouw pontificaal in beeld en bleek het wel degelijk mijn zuster te zijn. Je kunt je voorstellen hoe groot de schok voor moeder moet zijn geweest. Ik zat zelf ook trillend in mijn stoel.”
Mr. Chris Veraart uit Alkmaar, expert op het gebied van zedenmisdrijven, en in deze zaak raadsman van de familie Kok, is des duivels. Hij heeft namens de moeder, vijf broers en zuster inmiddels bij de politie in Hilversum een strafklacht wegens smaad ingediend tegen de NCRV en Annemarie.Hij zegt: “Zonder ook maar iets te verifiëren brengt de NCRV afgrijselijke aantijgingen over vier moorden in beeld. Vier moorden!
Annemarie is een uur in beeld geweest. Regisseur Thom verheul reed met haar door haar geboortedorp en bracht een foto in beeld van drie vuilnisbakken achter het ouderlijk huis met een tekst eronder: ‘Jouw graf is één van deze drie vuilnisbakken.’ Eén van de baby’s zou hier in gedumpt zijn. Iedereen die bij de uitzending betrokken was, nam Annemarie’s verhaal voor zoete koek aan. Het is toch ongelooflijk dat Annemarie geen aangifte bij de politie heeft gedaan. Nog vreemder is het dat regisseur Thom Verheul ook niets heeft ondernomen bij justitie, toen hij met de vreselijke ‘bekentenissen’ van Annemarie werd geconfronteerd! Op dat moment had hij kennis van zeer zware misdrijven, waarvan hij als burger aangifte had moeten doen.
Wat nu gebeurd is, is dat de familieleden van Annemarie ernstig zijn beschadigd. “Het verhaal van Annemarie klonk zo onwaarschijnlijk dat het een raadsel blijft waarom de programmamakers van de NCRV niet onmiddellijk uiterst kritische vragen aan haar stelden. Rob Kok zegt: “En die vragen lagen toch duidelijk voor de hand. Hoe was het mogelijk dat Annemarie tussen haar twaalfde en zestiende jaar vijf kinderen baarde zonder dat iemand uit haar omgeving in de gaten had dat ze zwanger was? Moet je nagaan: ze ging in die tijd gewoon naar school. Ze maakte normaal de havo af. Ze was actief als leidster van de Dondersteentjes, een soort padvindersorganisatie van de katholieke kerk. Ze werkte bij de drogisterij op honderd meten van ons huis. Niemand heeft ooit iets abnormaals waargenomen. Zelfs de huisarts heeft bevestigd dat Annemarie nimmer zwanger bij hem is geweest. Er zou ook een baby zijn verkocht. Waarom vroeg Verheul niet waar dat kind, dat nu voor in de twintig zou moeten zijn, is gebleven. Het is een compleet indianenverhaal uit de fantasie van een vrouw, die kennelijk in een ernstig psychisch probleem is geraakt.”
In het omstreden programma werden twee rechercheurs van de zedenpolitie in Noord-Holland geïnterviewd, waarmee het betoog van Annemarie de schijn van waarheid werd gegeven. Mr. Chris Veraart, de raadsman van de familie, zegt: “Door aan het programma mee te werken, wekte de politie de suggestie het eens te zijn met de strekking van het verhaal. Daar komt nog bij dat de rechercheurs op de hoogte werden gesteld van gruwelijke misdrijven. Maar in de uitzendingen was het letterlijk: ze stonden erbij en keken ernaar. Het is toch krankzinnig, dat je aan zo’n programma meewerkt en niet onmiddellijk een diepgaand onderzoek instelt naar de beschuldigingen.”
NCRV-voorzitter F. Brink nam op 28 augustus vorig jaar stelling tegen de storm van kritiek op het programma. In een brief aan de Werkgroep Fictieve Herinneringen, een groep van vals beschuldigden in zedenzaken, schreef hij: “het is geenszins de intentie geweest om beschuldigingen te uiten. Het fenomeen dat vrouwen jarenlang met deze traumatische beelden rondlopen en hun leven daardoor verwoest is, blijkt geen incident te zijn, maar is een problematiek die diep in onze samenleving zit. Het journalistieke principe van ‘hoor en wederhoor’ is hier naar onze mening niet van toepassing. Het drama speelt zich op een abstracter niveau af dan de zoektocht naar Waarheid en Onwaarheid.”
Programmamaker Thom Verheul zei eerder al in een interview: “Ik geloof de vrouwen in mijn programma. Het is belangrijk dat ze een geloofwaardig verhaal hebben, anders dienen ze de zaak niet. Ik wil met deze documentaire de pijn, die twintig jaar lang niet naar buiten mocht, tonen. Om als voorbeeld te dienen voor vrouwen die nog stil zijn.”
De kwestie Annemarie Kok staat niet allen. Naast de strafklacht die mr. Veraart namens de familie Kok heeft ingediend, moet de NCRV zich ook verantwoorden in een civiele rechtszaak, die door de emeritus dominee G. Broere uit ’t Harde is aangespannen. Een week voor de gewraakte uitzending met Annemarie bracht de ‘omroep van het fatsoen’ het verhaal van Jacqueline Broere, die in de film Laura werd genoemd. Zij beschuldigde haar bejaarde vader keihard van incest en illegale abortus.
Op 7 februari vonden door de rechtbank in Arnhem de eerste verhoren in deze zaak plaats. Maar het gebeurde zeer tegen de zin van ds. Broere achter gesloten deuren. Hij zei: “Ik word in het openbaar geslachtofferd. Dan moet ik ook in het openbaar gehoord worden.” Maar de advocaat van zijn dochter en die van de NCRV vroegen een zitting achter gesloten deuren aan.
“Daaruit blijkt dat de NCRV en Thom Verheul overduidelijk iets te verbergen hebben,” zegt mr. Veraart. Hij werd zelf al eerder geconfronteerd met de onwil van de omroep en Verheul om zich in het openbaar te verdedigen. “Mijn cliënt Rob Kok en ik werden gevraagd om in het televisieprogramma Barend en Witteman in discussie te gaan in deze kwestie. Vanzelfsprekend gingen mijn cliënt en ik akkoord, maar onder voorwaarde dat Thom Verheul zelf aanwezig zou zijn. Vlak voor de utzending bleek dat Verheul zijn medewerking had geweigerd. De NCRV, die zelf zo nodig de waarheid aan het licht moest brengen, weigert nu in alle toonaarden zich te verantwoorden of een openlijke discussie aan te gaan. Een bijzonder laffe houding.”
De eerste symptomen, dat er iets loos was met Annemarie ontdekte de familie Kok negen jaar geleden, toen zij in brieven aan haar zuster Marijke begon te klagen over een gebrek aan liefde dat ze in haar jeugd had ondervonden.”Iedereen stond er van te kijken,” zegt haar broer Rob. “We hadden een groot en gezellig gezin. Vader en moeder stonden altijd klaar voor iedereen. En toen Annemarie op 11 juli 1985 trouwde zijn we met zijn allen naar de bruiloft in Friesland geweest. Mijn oudste broer, een afgestudeerd theoloog die pastor is, droeg de mis op. Moet je nagaan, dat gebeurde zes jaar nadat zij door misbruik binnen ons gezin vijf kinderen zou hebben gebaard, waarvan er vier afschuwelijk aan hun einde zouden zijn gekomen.
De waanideeën begonnen toen ze ziek werd. Ze kreeg de ziekte van Pfeiffer en vervolgens de vermoeidheidsziekte M.E. Omdat door de reguliere gezondheidszorg de oorzaken niet te vinden waren, kwam ze in het alternatieve circuit terecht.”De tocht van Annemarie, die in haar huwelijk kinderloos zou blijven, ging via een iriscopist, een haptonoom, een psychologe die aan hypnose deed, naar een zogenaamde ‘reinigingsweek’ in Egmond aan Zee en voerde haar uiteindelijk naar de Andijkse therapeut Peter Kieft.
Mr. Chris Veraart: “Uit brieven van Annemarie kunnen wij opmaken, dat door deze therapeut verborgen trauma’s naar boven zijn gehaald. Bij hem worden ook opa Kok, vader Kok en twee broers tevoorschijn getoverd. Daardoor ontstonden de zogenaamde ‘hervonden herinneringen’ en Annemarie kreeg bij deze therapie het onwrikbare geloof dat zij zwaar misbruikt was en dat de gruwelijkheden echt gebeurd waren.
Het ging zelfs zover dat Kieft de ouders ter verantwoording riep en hun confronteerde met de beschuldiging dat Annemarie binnen het gezin systematisch misbruikt was. Het gesprek werd op band opgenomen.”Ook Kieft deed geen aangifte, maar legde de geschokte ouders wel een zwijgplicht op. Rob Kok zegt: “Het duurde een jaar voor vader en moeder ons inlichtten. Ze zijn door een hel gegaan. En na de dood van mijn vader moest onze moeder, totaal onvoorbereid, opnieuw door een hel na de televisie-uitzending van de NCRV.”
Zijn advocaat mr. Veraart vult aan: “Annemarie kan je nog zien als een beklagenswaardige vrouw die verstrikt is geraakt in een verkeerd therapeutisch circuit, maar van een serieuze omroep als de NCRV mag je toch wel heel erg kwalijk nemen dat men haar verhaal voor waar heeft uitgezonden. Dat is gewoon een misdrijf.”
En Annemarie zelf?Die laat telefonisch weten: “Ik geef geen commentaar. Ik volg in deze zaak mijn eigen weg.
