16 juli 2021 ·
MDMA WERKT FICTIEVE HERINNERINGEN IN DE HAND.
Psychedelische drugs, zoals LSD, MDMA, ayahuasca en psilocybine leiden tot een veranderde geestestoestand. De uitwerking van de diverse middelen overlapt elkaar deels, waarbij het één een meer hallucinogeen effect heeft, terwijl het ander een ‘dissociative’ wordt genoemd. Tot die laatste categorie behoort MDMA*.
Het feit dat onder invloed van MDMA en andere dissociatives trance-achtige toestanden ontstaan, mag sinds het veel geciteerde boek ‘Divided Consciousness’ van Ernest Hilgard (1970) niet verbazen. Sinds zijn publicaties zijn dissociatie en (zelf)hypnose onverbrekelijk met elkaar verbonden – hoe je ook over de door hem ontwikkelde neo-dissociatietheorie mag denken.
In ons boek zullen we uitgebreider ingaan op de wijze waarop therapeuten sinds de 70er jaren van de vorige eeuw hypnose toepasten om hun cliënten te helpen herinneringen aan een traumatisch verleden te hervinden. In het Engels staat deze therapie bekend onder de naam ‘recovered memory therapy’ (RMT). Om het zoeken naar de verdrongen of gedissocieerde herinneringen te vergemakkelijken, werd soms tevens gebruik gemaakt van natriumthiopenthal, een bewustzijsverlagend middel dat ten onrechte de naam ‘waarheidsserum’ kreeg. We noemen het hier, omdat ook prof. Bastiaans het gebruikte, in combinatie met LSD.
In het rapport ‘Omstreden Herinneringen’ van de Gezondheidsraad (2004) wordt het gebruik van ‘suggestieve technieken’ als hypnose met klem afgeraden. Dit advies wordt gemotiveerd door het feit dat de betreffende therapeutische praktijken het in zich hebben fictieve herinneringen te creëren. Dit heeft psychologen als Onno van der Hart echter niet weerhouden om er desondanks DIS-therapieën op te baseren, waar veel toekomstige trauma-therapeuten in worden opgeleid.
De gedachte is, dat het zonder manifeste suggesties van de therapeut geen kwaad kan om de cliënt wat toegankelijker te maken voor emoties die anders moeilijk bereikbaar zijn. Niet alleen onderschatten de proponenten van DIS-therapie daarbij de subtiele wijze waarop suggestie tot stand kan komen, ook verontachtzamen ze de invloed van culturele factoren.
Gezien het feit dat de ‘dissociatives’ een hypnotiserende invloed hebben – zoals we hierboven betoogden – kun je je afvragen of ze niet tevens in staat zijn ‘herinneringen’ op te wekken, waar men zich tot dan toe niet van bewust was. Dat blijkt inderdaad met enige regelmaat het geval.**. Meer nog, de hype van seksueel misbruik – die zich nu al decennia lang in verschillende gedaanten manifesteert – leidt bijna onvermijdelijk tot het opduiken van herinneringen aan juist een seksueel trauma.
In 1692 leidde de culturele mores ertoe dat meisjes niet zozeer hun ouders, als wel ‘enge’ vrouwtjes in de buurt de schuld gaven van hun psychische conditie. Er gaan inmiddels stemmen op die op goede gronden beweren dat de verschrikkelijke heksenjachten die dat jaar in Salem plaatsvonden, mogelijk door een LSD-achtige substantie geïnspireerd werden***.
Het enthousiaste onthaal van MDMA assisted therapy geeft in deze context wel te denken, vinden we.
* https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5504523/
**https://chacruna.net/can-psychedelics-reveal-memories-sexual-abuse/.
***https://medium.com/lessons-from-history/can-lsd-explain-the-salem-witch-trials-bc18c4714921
