22 maart 2021
In bovenstaand artikel wordt het Pandora-proces beschreven, dat zo typerend is voor mensen die ten onrechte beweren seksueel misbruikt te zijn. Zoals we bij Yolanda uit Epe hebben kunnen zien, worden de beschuldigingen tijdens een dergelijk proces steeds extremer. Ook in het verhaal van Annemarie, de zus van Rob Kok, kwamen er steeds weer nieuwe zwangerschappen en babies bij en breidden de beschuldigingen zich uit van incest door opa en broers tot geörganiseerd seksueel misbruik. https://www.misdaadjournalist.nl/2017/01/22/verborgen-verleden-de-wonderbaarlijke-buik-van-annemarie-kok/
De vergelijking met de opwarming van de aarde lijkt misschien vergezocht, maar zowel het één als het ander heeft te maken met zichzelf versterkende processen. In deze coronatijd hebben we allemaal oog gekregen voor exponentiële functies, die processen beschrijven die letterlijk en figuurlijk uit de bocht vliegen.
Dat was even slikken voor de goegemeente, die de indruk had gekregen dat één en ander elkaar altijd wel in evenwicht hield. De bloeddruk, de lichaamstemperatuur, dit soort zelfregulerende feed back systemen zijn een inspiratie geweest voor James Lovelock om de GAIA*-hypothese uit te werken. Deze poneert, kort door de bocht, dat de aarde als geheel een systeem vomt, dat voor leven gunstige omstandigheden in stand houdt.
We zullen op deze plek geen discussie voeren met de inmiddels 102 jaar oude Lovelock, maar willen er alleen op wijzen dat er ook andersoortige processen bestaan. Deze worden gekenmerkt, door het feit dat er geen terugkoppeling is, zoals die er in zelfregulerende systemen voor zorgt dat kan worden bijgestuurd.
In het geval van Pandora-dochters en -zonen, zullen we in plaats van de begrippen feed back of terugkoppeling, de meer psychologische notie realitytesting gebruiken. We gaan op aspecten daarvan in meerdere columns nader in. Zonder reality testing, zullen we demonstreren, zet zich een zelfversterkend Pandora-proces in.
Het kenmerkende daarvan is, dat het op cirkelredeneringen berust, die elkaar bevestigen en in stand houden. Informatie van buitenaf wordt binnen het systeem geduid.
Voorbeeld:
Het artikel boven deze column laat zien dat de actualiteit vaak een rol speelt bij confabulaties, zoals men dit soort fantasierijke associaties noemt. Het is er enerzijds de oorzaak van dat veel verhalen op elkaar lijken – reden voor Argos om te zeggen dat ze ‘dus’ wel waar moeten zijn. Anderzijds maakt de inspiratie die men put uit de de actualiteit de confabulaties in de ogen van de buitenwereld geloofwaardig. Immers: dergelijke gruweldaden vinden soms daadwerkelijk plaats. (Vaak wordt de zaak Dutroux hierbij aangehaald). Een getuigenis erover moet daarom onvoorwaardelijk geloofd worden. “Wij mogen onze ogen er niet voor sluiten.”
Bovenstaande wijze van redeneren is een op een cirkelredenering gebaseerde denkfout die we vaker aantreffen bij de hervonden-herinneringsbeweging. Een andere veelgehoorde:
Daders ontkennen altijd /Hij ontkent /Dus hij is de dader. Kortom: je bent sowieso dader, wat je ook zegt of doet
Vergelijk het met:
Een zwaluw is een vogel / Dit is een vogel /Dus is dit een zwaluw. Kortom: het is sowieso een zwaluw, al is het een reiger.
Deze kromme wijze van denken voert ons linea recta terug naar de heksenprocessen. Eenmaal verdacht was je onweerlegbaar een heks, of je nu bekende of ontkende. Maarten Boudry noemt de betreffende denkfout de messias-drogreden.
https://maartenboudry.be/2016/11/messias-drogreden.html
In ons boek zullen we meer van dit soort cirkelredeneringen aan de kaak stellen.
** De naam GAIA komt uitdeGriekse mythologie. Het betreft een Godin die werd gezien als de oermoeder, symbool voor de aarde en de natuur.
