1 april 2021

Iedereen die af en toe een blik werpt op deze columns zou kunnen weten dat het (autobiografisch) geheugen geen geschikt instrument is voor waarheidsvinding. Dat het vervormbaar is en zich liefst aanpast aan het beeld dat men van zichzelf wil koesteren en uitdragen. Dat het, bovendien, een uitermate feilbaar onderdeel is van ons psychische leven en dat er meer vergeten wordt, dan onthouden. Om die reden moeten er aantekeningen gemaakt worden van belangrijke gedachtewisselingen. Hetgeen ook is gebeurd in de kwestie van de verkenners, die vandaag het Binnenhof in zijn greep houdt.

Het feit dat Rutte zelf heeft aangegeven dat de aantekeningen van de gesprekken met hem mochten worden vrijgegeven, pleit voor de gedachte dat hij oprecht niet meer wist dat hij had aangegeven dat hij Omtzigt wilde kaltstellen. Maakt dit dat we ons zorgen moeten maken over zijn geestelijk functioneren? Wat ons betreft niet: het ligt volkomen in de lijn der verwachting. Tot nader orde stellen wij ons dus op het standpunt dat Rutte niet moedwillig heeft gelogen.

Dat de meeste mensen die mening wel zijn toegedaan, stemt ons uitermate somber. Er heersen namelijk zo enorm veel misvattingen over het geheugen, dat we er nog een hele kluif aan zullen hebben. In dit geval: het geheugen is niet te vergelijken met een opname-apparaat, videorecorder of computer-opslag. Waarmee niet gezegd wil zijn dat we het gedachtegoed van Rutte over ‘lastige’ volksvertegenwoordigers toejuichen. Volgende verkiezingen beter, dan maar.

AFTERTHOUGHT

Mensen die goed kunnen samenvattten en abstraheren, zullen de algemene tendens van – bijvoorbeeld – een gesprek langer onthouden.Voorbeeld: “ik vroeg of ze meeging naar de kapper en toen werd ze boos.” (Of: ik was ongerust over het CDA).De details zullen bijna onmiddellijk verloren gaan. Daarentegen heb je anderen die een gesprek letterlijk kunnen na-vertellen (of hun weergave klopt kun je je overigens afvragen). Zij lopen het risico dat de hele gebeurtenis al vlug verdwijnt in een brij van andere voorvallen.Voorbeeld: Ik zeg, ik ga morgen naar de kapper, zeg ik. Ik zeg: ga-je-dan-mee? Zegt zij: waarom vraag je me dat, zegt ze. Mijn haar zit toch niet vreemd, zegt ze. Zeg ik: Welnee meid! Ik zeg: je haar zit prima. enz enz. https://archief.brainwash.nl/bijdrage/het-gebrekkige-geheugen-van-mark-rutte