29 juli 2021 ·
DIS/MPS, EEN VORM VAN HYSTERIE.

Buitenstaanders kunnen zich vaak niet voorstellen dat mensen zichzelf enorme schade kunnen toebrengen of een ernstige psychiatrische of lichamelijke ziekte kunnen nabootsen. ‘Waarom zou je zoiets willen’ is de reactie van velen die onvoorwaardelijk geloven in de echtheid van manifestaties van de dissociatieve identiteitsstoornis stoornis (DIS), die eerder te boek stond als de ‘meervoudige persoonlijkheidsstoornis. En die daarvoor onder de bredere noemer ‘hysterie’ door het leven ging.

Hysterie heeft een lange geschiedenis, die we in het boek ‘De Doos van Pandora’ uit de doeken zullen doen. Kenmerkend is dat de symptomen ervan in de loop der tijden steeds weer veranderen. Een hysterica (want de betreffende patienten waren vaak vrouwen) volgt de medische en psychiatrische mode op de voet en is meestal zeer goed op de hoogte van de manifestaties van bepaalde dramatische ziektebeelden.

Dat was al zo, lang voordat internet het daglicht zag. Zelfs voordat de boekdrukkunst bestond. In die zin hoeft onderzoeks-programma Argos dus niet verbaasd te zijn over de gelijkluidende verhalen over transgenerationeel of satanisch ritueel misbruik (SRM). Want alle patienten die zeggen hiervan slachtoffer te zijn, hebben DIS. En DIS wordt door veel psychiaters beschouwd als een nagebootste stoornis. Een vorm van het vroegere hysterie, dus.

Dat DIS een ziekterol is, wordt geadstrueerd door het feit dat de ziekte pas een torenhoge vlucht nam na publicatie van bestsellers als Sybil en Michelle Remembers. En door de ervaring dat speciale DIS-afdelingen van psychiatrische ziekenhuizen het exorbitante gedrag en de gruwelijke verhalen van de patiënten tot grote hoogten opdrijven.

Meestal ontkennen automutilerende mensen met DIS dat ze de verwondingen eigenhandig hebben toegebracht. En soms komen ze op de proppen met verhalen over een dader of daders uit een satanisch rituele cult, die hen zou hebben bestraft omdat ze in therapie geheimen prijsgaven. Misschien verlenen de toonbare verwondingen meer cachet aan het levensverhaal dat ze in samenwerking met de therapeut in elkaar geknutseld hebben. Tenslotte is er nog nooit enig spoor van bewijs gevonden van het bestaan van dergelijke ‘cults’. In diverse landen, waaronder Nederland, zijn er op basis van de verhalen van DIS- patiënten onderzoeken gedaan, die geen van allen iets hebben opgeleverd.

Maar die glasscherven dan, vraagt Argos zich af? Je doet dat toch niet zelf: glas in je vagina inbrengen? Het antwoord is: Ja, sommige mensen doen dat.* Mensen met DIS krassen met scheermesjes hun armen open. Ze gieten benzine over hun benen en steken die in brand. Ze doen de gekste dingen en maltraiteren daarbij hun lichaam. Ook als ze op een beveiligde afdeling van een psychiatrisch ziekenhuis verblijven, waar ze dus niet zomaar door een ‘dader’ overweldigd kunnen worden.

Om deze feiten te verklaren, hebben therapeuten het concept ‘mind control’ in hun theorieen hebben opgenomen. Een typisch voorbeeld van een ad hoc hypothese, waar het in de pseudowetenschappelijke lectuur van wemelt. Volgens hen zijn de betreffende patienten dusdanig geprogrammeerd dat ze een speciale alter hebben, die zichzelf moet verwonden of zelfmoord moet plegen, zodra de patiënt de daders dreigt te verraden. De mind-control mythe is een tweesnijdend zwaard, want ze biedt ook een verklaring voor het feit dat de patiënten geen aangifte doen.

Het punt is alleen dat de menselijke geest geen computer is, hoewel psychologen als Skinner dachten dat gedrag uit niets anders bestond dan reacties op stimuli. Maar mensen met DIS spélen wel dat ze computers zijn. Je hoeft bijvoorbeeld maar een naam te noemen, de betreffende alter bij wijze van spreken ‘aan te klikken’, of je hebt hem of haar voor je zitten. Inclusief een ander soort stem en een andere emotie.

Zo is het verhaal – zoals je ook ziet bij andere complottheorieen – behoorlijk dichtgetimmerd. Er is geen speld tussen te krijgen. Het bevestigt namelijk zichzelf, een wetenschappelijke doodzonde , want op die manier is er geen mogelijkheid het te onderzoeken en eventueel te falsifieren. Waartoe dan ook geen pogingen worden ondernomen, in de dissociatie ↔ trauma gemeenschap. Iedereen die er wat tegenin brengt zal wel tot de dadergroep, de ‘cult’ behoren, zo suggereert men. Quod erat demonstrandum! Weer zo’n pseudowetenschappelijke ontsnappingsclausule.

*Voor wie meer wil lezen over wat mensen zichzelf aan kunnen doen: https://encyclopedie.medicinfo.nl/munchhausen-syndroom