15 septemver 2022 ·
Reactie van minister Hoogervorst op het rapport ‘Omstreden herinneringen’ van de Gezondheidsraad (2004).
Bron: NRC-Handelsblad 11-6-2004
‘Bijsluiter’ bij psychotherapie
DEN HAAG – Psychotherapeuten moeten patiënten een ‘bijsluiter’ meegeven over de gevaren van de verschillende soorten therapie voor degenen die zich daardoor weer incest of ander seksueel misbruik gaan herinneren. Ook moet er in de opleiding meer aandacht worden besteed aan de mogelijke gevaren van deze therapieën: therapeuten kunnen bij makkelijk te beïnvloeden patiënten fictieve herinneringen oproepen die anderen ernstig kunnen schaden. Dit schrijft minister Hoogervorst (Volksgezondheid) als reactie op het advies van de Gezondheidsraad over ‘hervonden herinneringen’. Afgelopen jaren is het verscheidene malen voorgekomen dat mensen publiekelijk zijn beschadigd en strafrechtelijk zijn vervolgd op grond van ‘jeugdherinneringen’ aan onder meer seksueel misbruik die, naar later bleek, door de therapeut waren opgeroepen en vals bleken te zijn. Einde citaat.
In 2006 heeft Renée Guiseppini een afstudeer-scriptie geschreven aan de Universiteit van Maastricht, faculteit Rechtsgeleerdheid, waarin ze o.a. onderzoekt wat er terecht is gekomen van de aanbevelingen in het rapport ‘Omstreden Herinneringen’ van de Gezondheidsraad (2004). Conclusie: weinig tot niks. Wij van ‘De Doos van Pandora’ hebben geen enkele reden te denken dat daar anno 2021 enige verandering in is gekomen.
Bovendien willen we graag benadrukken dat ouders – en de brede familiekring – van ‘overlevers’ met compleet fictieve herinneringen, ook zonder dat er aangifte tegen ze wordt gedaan gigantisch beschadigd kunnen worden. Het is voor ons – getuige zijnde van de lijdensweg van ouders en naasten die door hun dierbare verstoten zijn – onvoorstelbaar dat hier geen oog voor is. In Nederland hebben zich voornamelijk forensisch psychologen beziggehouden met het probleem van de zogenaamde ‘hervonden herinneringen’. Doordat er dankzij de oprichting van de LEBZ geen strafzaken meer plaatsvinden rondom valse zedenzaken, hebben zij de illusie dat het leed geleden is.
Maar vraagt iemand zich ooit af wie de ouders zijn van de ‘overlevers’ die de enquete van Argos-onderzoekt hebben ingevuld? Een enquete waar in 140 van de 200 inzendingen ruimhartig wordt gestrooid met aan o.a. ouders toegedichte martelingen en babymoord? Het wordt tijd dat er ook sociaal psychologen worden ingeschakeld. Althans: wetenschappers met kijk op gezinsdynamiek.
Het is een regelrechte schande dat door Argos geen wederhoor is geboden aan de ouders. Wij vermoeden dat hier dezelfde motivatie aan ten grondslag ligt die maakt dat ook therapeuten consequent weigeren een ‘reality check’ te doen. Een praktijk, overigens, die heel gebruikelijk was, voordat het kankergezwel ‘hervonden herinneringen’ bezit had genomen van therapie en publieke opinie. Maar in deze postmoderne tijden doen feiten er weinig meer toe. Waar het om gaat zijn exorbitante emoties. Lees hierover onze post over emotie en verslaving, eveneens in dit blog. Te vinden onder de categorie ‘emotie’.
Niet alleen Argos, ook de pers en de Tweede Kamer, weigeren in te gaan op onze verzoeken het verhaal van de getroffen ouders ten gehore te brengen. In de meeste gevallen wordt er niet eens op geantwoord. Terwijl er alom gretig naar verhalen van ontspoorde volwassen kinderen wordt geluisterd.
Maar beide kanten van een zaak horen is er niet meer bij, als het ‘slachtoffers’ betreft. Zoals wij in ons boek zullen verhalen, kun je als hoofdredacteur zelfs ontslagen worden, als je alleen maar een ‘dader’ aan het woord laat.* Het oordeel is kennelijk al geveld. Het volksgericht heeft gesproken. En veroordeeld. En dat alles, zonder dat ouders en andere vermeende daders, de kans krijgen zich te verdedigen.
Wij hebben er bij de Commissie Hendriks**, die de claims van overlevers onderzoekt, op aangedrongen mogelijkheden tot reality-testing te creëren. Dit om te voorkomen dat vermeende slachtoffers en daders elk in hun eigen bubble blijven verkeren, hetgeen de vleesgeworden confirmation bias zou zijn. Misschien kunnen de taken van de LEBZ worden uitgebreid met mediation, als vervanging van de vroegere rechtzaken. Maar op deze manier kunnen de absurde opvattingen waar we het hier ten principale over hebben, publiekelijk voortwoekeren. De confrontatie met de realiteit zou ook therapeuten geen kwaad doen. En de samenleving als geheel. Daarom pleiten wij tevens voor een vorm van openbaarheid van dit proces. Vergelijkbaar met rechtszaken, maar zonder dat de uitkomst tot strafrechtelijke vervolging leidt.
Wie van de lezers wil brainstormen over het thema reality testing is van harte uitgenodigd contact met ons op te nemen!
*https://www.theguardian.com/world/2018/sep/29/new-york-review-of-book-ian-buruma-jian-ghomeshi
